Twee typen Burn-out…..
Hierbij ben je over-actief, doet meerdere dingen tegelijk en hebt geen rust, je voelt je constant opgejaagd, kunt moeilijk ontspannen en kunt jezelf niet afremmen, waardoor je oververmoeid raakt. Je cortisol spiegel ( stresshormoon) verhoogt. Voor je omgeving lijk je niet Burn-out, want je reageert hyper actief. Fysiek draait je stress systeem overuren en de werking van je zenuwstelsel verminderd. Het wordt steeds moeilijker om te ontspannen, zoals bijvoorbeeld gewoon even rustig zitten. Je blijft maar door gaan en hebt behoefte aan meer. Vaak moet iemand van buitenaf je geforceerd afremmen, naar huis sturen en ziek melden.
Ik bleef maar doorgaan, kon moeilijk stoppen en nee zeggen. Had lijstjes, in m’n hoofd of op papier, wat er allemaal moest gebeuren. Eerst alles af, voor ik mocht rusten en dat was natuurlijk nooit. Ik vond het moeilijk taken uit handen te geven omdat ik het volgens mezelf sneller en beter kon. Het voelde als falen als ik m’n werk niet afkreeg en zette er vaak nog een tandje bij. Ik voelde me verantwoordelijk voor van alles en nog wat en nam er regelmatig taken bij, dacht dan “ach dat kan nog wel”! Stond vaak staande mijn boterham weg te werken, omdat ik hier niet de tijd voor wilde nemen. Altijd maar druk,druk, druk, in mijn hoofd en met werk. Ik sliep steeds slechter, zo gauw als ik ging liggen in bed, begon het piekeren. Stiekum had ik de wens, dat iemand me zou laten stoppen.
Anneke A.
Type ΙΙ
Ben je juist volledig uitgeput, je bent zolang doorgegaan dat je weinig tot niets meer kunt. Je bent opgebrand. Lezen, concentreren en besluiten nemen lukken niet meer of nauwelijks. Naast een verstoorde werking van het zenuwstelsel, kan je lichaam weinig tot geen cortisol meer aanmaken omdat ook de bijnieren uitgeput zijn. Vaak wordt je verrast door een Burn-out doordat deze je volledig plat legt.
Daar zat ik dan thuis op de bank. Ik had de kracht en de puf niet meer voor wat dan ook. Ik had behoefte aan rust, heel veel rust. Hoewel ik zo mijn best had gedaan, was dit wat me was overkomen en waar het me gebracht had. Uitgeblust, opgebrand, leeg, totaal uit balans, zowel mentaal als fysiek, een zware dobber, ik kon niets meer. Voelde me een kasplantje en was afhankelijk van anderen. Mijn lichaam had me laten stoppen en dit was pijnlijk. Ik vroeg mezelf wanhopig af, komt dit ooit nog goed?
Karin van der S
Dit herken ik.
De meest voorkomende klachten bij een Burn-out zijn
- lichamelijke uitputting
- niet meer op kunnen laden
- concentratie- en geheugenklachten
- gevoelens van incompetentie en kwaadheid
- gevoel van falen
- snel geïrriteerd, emotioneel
- slaapproblemen
- piekeren
- overprikkeld reageren op omgevingsfactoren
- opgejaagd voelen en maar doorgaan
- niet kunnen stoppen of ontspannen
- gespannen zijn en nergens meer toe kunnen komen
Daarnaast zijn er ook pijnklachten zoals
- hoofdpijn
- maagpijn en/of spierpijn
- spijsverteringsklachten
- rug en nekklachten
De eerste stap.
Een tweede confrontatie waar je mee te maken krijgt is omgaan met verlies, in de breedste zin van het woord. Het werk wat je deed is waarschijnlijk voorlopig niet meer. Je sociale contacten kun je niet meer onderhouden. Je energie is op. Je lichaam werkt niet meer en laat je in de steek. En het beeld dat je van jezelf had valt in duigen. Verdrietig en teleurgesteld in jezelf en het leven an sich. Daarbij kun je je ook nog eens ontzettend schuldig en nutteloos voelen, omdat je niets meer kan.
Doordat alles om je heen wegvalt, kom je tevens in een leegte terecht. Het liefst heb je dit zo snel mogelijk weer opgevuld, maar dat gaat even niet. En dat is nu juist ook de bedoeling. Dit heeft ondanks dat het heel naar kan voelen een positieve bijwerking. Die je pas later gaat zien en waarderen. Deze leegte is namelijk nodig om de focus helemaal op jezelf te richten. Je lichaam schreeuwt om aandacht en vraagt om een verandering van levensstijl. Je mag je energiesysteem opnieuw “opvoeden”. Zowel fysiek als psychisch. En dat vraagt om ruimte, tijd en aandacht voor jezelf.
Tijdens een Burn-out komen er allerlei thema’s als een sneltrein voorbij die om aandacht vragen: Acceptatie, Verlies, Angst, Onrust, Verzet, Verdriet, Onzekerheid, Boosheid, Teleurstelling, Leegte, Piekeren, Wanhoop, Verlangen, Keuze maken, Begrenzing, Verandering, Geduld, Zelf liefde, Vertrouwen, Hoop, Verantwoordelijkheid, Eenzaamheid en zo nog even verder…..
In deze periode kun je ondanks alle ellende jezelf ook opgelucht voelen, je hoeft tenslotte even niets meer en denken nu is het klaar. En inderdaad dit hoofdstuk is klaar maar er ligt een nieuw hoofdstuk op je te wachten. Waar je mag leren hoe je jou automatisch (ziek makende) patroon en beperkende overtuigingen kunt gaan ontkrachten. Opnieuw ontdekken hoe je jezelf terugzet op een plek van authentieke kracht. Je grenzen leert herkennen en bewaken aan de hand van je ( stress) lichaamssignalen en behoeften.
Fases van Herstel.
Fase I
Rust ontspanning en energieopbouw
In de beginfase is vooral tot rust komen dé ingang en broodnodig. Zodat de toxische spanningen die je opgebouwt hebt kunnen verminderen en je hele systeem weer tot rust kan komen.
Daarnaast helemaal niets ‘blijven’ doen helpt niet en vergroot de kans op depressie. Depressie en burn-out hebben een grote overlap. Vaak komt bij een Burn-out ook depressie voor, zeker als de Burn-out te lang voortduurt.
Hoewel de eerste tijd vooral zal bestaan uit rust en ontspanning. Is het ook van belang rustig en geleidelijk aan je energie weer op te bouwen. Jezelf, voor zover je systeem dit toelaat, met energie gevende activiteiten te voeden. Met de insteek niet te snel te willen gaan en vooràl met dingen die jij leuk vind en waarvan jij energie “krijgt”, zonder hierbij over je grens te gaan.
Fase ΙΙ
Bewustwording en inzicht toepassen
Na voldoende rust, energieopbouw en ontspanning kom je bij een andere fase aan: Inzicht en bewustwording. Het is belangrijk voor jezelf goed helder te krijgen hoe je hier terecht bent gekomen. Wat mag in jezelf gezien en ont-wikkelen zodat je er voor gaat zorgen dat herhaling niet meer plaats vindt. Grenzen gaan (her) erkennen. Want zolang jij je niet bewust bent dat er een grens overschreden wordt en wanneer er iets niet goed voor je is, kun je er ook niets aan doen.